Voor veel mensen is de zon de belangrijkste bron van vitamine D. Toch hebben veel mensen een vitamine D tekort. Een Brits onderzoeksteam heeft gekeken in welke mate voedingssupplementen en andere factoren, zoals etniciteit en BMI, invloed hebben op de vitamine D-status. Het blijkt belangrijk is om individuele factoren mee te laten wegen. Dit meldt NPN.
Meer dan 400.000 inwoners van het Verenigd Koninkrijk namen deel aan het onderzoek, waarbij hun dagelijkse blootstelling aan UVB-straling werd berekend. De resultaten toonden aan dat bij mensen met een lichte huidskleur de vitamine D-status significant toenam met een hogere blootstelling aan UVB-straling. Bij Aziatische mensen en bij mensen met een donkere huidskleur was deze toename echter 2 tot 4 keer minder sterk. Dit is niet verrassend, omdat huidpigment UVB-straling blokkeert en daarmee de vitamine D-synthese in de huid beïnvloedt.
Bij mensen met een lichte huidskleur neemt de vitamine D-synthese af naarmate ze ouder worden, wat mogelijk al op jongere leeftijd begint dan eerder werd gedacht. Voor Aziatische mensen en mensen met een donkere huidskleur lijkt leeftijd veel minder invloed te hebben op de vitamine D-aanmaak door zonlicht.
Invloed van voedingssupplementen
Voedingssupplementen spelen een belangrijke rol bij het verhogen van de vitamine D-status. Voor Aziatische mensen en voor mensen met een donkere huidskleur die in het Verenigd Koninkrijk wonen, zijn voedingssupplementen zelfs de belangrijkste bron van vitamine D. Het onderzoek vond ook een interactie tussen voedingssupplementen en blootstelling aan UVB-straling. Bij mensen met een lichte huidskleur resulteerde het gebruik van voedingssupplementen in minder vitamine D-synthese onder invloed van UVB-straling. Dit effect werd niet waargenomen bij de andere groepen mensen. Mogelijk bestaat er een feedbackmechanisme waarbij de huidige vitamine D-status bepaalt hoeveel de bloedwaarde toeneemt. Door dit mechanisme is de relatie tussen UVB-straling, voedingssupplementen en vitamine D-synthese niet-lineair.
Invloed van BMI en cholesterolgehalte
De studie toonde ook aan dat een hoog BMI (Body Mass Index) een risicofactor is voor een vitamine D-tekort. Bij mensen met een hoog BMI hadden blootstelling aan UVB-straling en de inname van vitamine D via voedingssupplementen minder effect op de vitamine D-status. Vitamine D wordt opgeslagen in vetcellen, waardoor bij een hoger vetpercentage waarschijnlijk meer vitamine D nodig is.
Een vergelijkbaar effect werd gevonden voor een hoog cholesterolgehalte, maar alleen bij mensen met een lichte huidskleur. Het exacte mechanisme hierachter is nog niet duidelijk.
Belangrijkste conclusies
De hoeveelheid UVB-straling waaraan iemand wordt blootgesteld, is een belangrijke voorspeller van de vitamine D-status bij mensen met een lichte huidskleur. Voor Aziatische mensen en voor mensen met een donkere huidskleur is de inname van vitamine D via voedingssupplementen daarentegen een voorspellende factor. De onderzoekers concluderen dat bij adviezen voor de preventie van vitamine D-tekort rekening moet worden gehouden met de berekende UVB-stralingsblootstelling. Mensen die bijvoorbeeld minder UVB-straling ontvangen vanwege hun geografische locatie, hebben mogelijk andere adviezen nodig. Verder stellen de onderzoekers voor om het suppletieadvies voor ouderen te optimaliseren en om suppletieadviezen te baseren op BMI.
Dit artikel verscheen op de website van NPN. Bron: Brennan, M. M., van Geffen, J., van Weele, M., Zgaga, L., & Shraim, R. (2024). Ambient ultraviolet-B radiation, supplements and other factors interact to impact vitamin D status differently depending on ethnicity: A cross-sectional study. Clinical Nutrition, 43(6), 1308-1317.
