Meer seleen, minder kans op hartfalen

Seleen beschermt ons – maar we krijgen er te weinig van binnen. Wat zouden de gezondheidsvoordelen zijn als we ons seleentekort zouden aanvullen naar het optimale niveau? Een nieuwe Nederlandse studie geeft antwoord.

Een studie van de Universiteit van Groningen heeft aangetoond dat seleen het hart kan beschermen en ontstekingen tegengaan. De studie, onder de naam PREVEND(1) en gepubliceerd in European Journal of Heart Failure, laat zien dat mensen met een hoger gehalte aan seleen in het bloed minder kans hebben op hartfalen. Ze hadden ook lagere hoeveelheden van C-reactieve proteïnen, die wijzen op ontstekingen in het lichaam.

Rokers

Wat opvallend is, is dat de voordelen van seleensuppletie alleen zichtbaar waren bij rokers, omdat bij hen het seleengehalte in het bloed meestal lager bleek dan bij niet-rokers. De onderzoekers denken dat dat te maken heeft met het feit dat tabak onder meer giftige zware metalen bevat, zoals arsenicum. Van arsenicum weten we dat het een chemische reactie aangaat met seleen, waardoor meer seleen via het darmkanaal wordt afgevoerd. 

Tekort

Hoeveel seleen hadden de deelnemers aan de studie in hun bloed, en is dat voldoende? mDe onderzoekers ontdekten dat de deelnemers gemiddeld 84,6microgram seleen per liter in hun bloed hadden. Dat zit dicht tegen het gemiddelde in Europa. Echter is ook duidelijk dat daarmee er in heel Europa een seleentekort is, want volgens een studie(2) die in 2010 in het American Journal of Clinical Nutrition werd gepubliceerd, moet er bijna 120mcg per liter in het bloed moeten zitten voor een volledige saturatie van het selenoproteïne P, dat seleen door het hele lichaam transporteert. Volgens deze studie is een dagelijkse suppletie van met 100mg seleen verrijkte gistpillen de meeste deelnemers op het gewenste niveau van 120mcg/l krijgt. 

Waar staan we nu?
Het Groningse onderzoek toont aan dat mensen met een hoger seleengehalte in hun bloed een lagere mortaliteit hebben, minder risico hebben op een hartziekte en minder ontstekingen in het lichaam krijgen. Dat werd ook duidelijk uit de recente Zweedse KiSel-10 studie(3), waarbij de helft van de onderzochte gezonde ouderen geen placebo maar een suppletie van 200mcg seleengist kregen toegediend, gecombineerd met 200mg van het coenzyme Q10. Na vijf jaar bleek het aantal sterfgevallen door hart- en vaatziekten met 54% gedaald te zijn, terwijl de hartspierfunctie bij de deelnemers significant verbeterd was. Ook zijn er studies die laten zien dat dezelfde dosis een positief effect heeft bij schildklierstoornissen. 

bronnen:

1) “High selenium levels associate with reduced risk of mortality and new onset heart failure: data from PREVEND”, European Journal of Heart Failure (2022), doi:10.1002/ejhf.2405

2) “Establishing optimal selenium status: results of a randomized, double-blind, placebo-controlled trial.”, Am J Clin Nutr, 2010 Apr;91(4):923-31.

3) ”Cardiovascular mortality and N-terminal-proBNP reduced after combined selenium and coenzyme Q10 supplementation: a 5-year prospective randomized double-blind placebo-controlled trial among elderly Swedish citizens.”, Int J Cardiol. 2013 Sep 1;167(5):1860-6