De Gaper die kunstenaar Adriaan Rees ontwierp voor boven de pui van drogisterij Het Heertje in Amsterdam, is geпnstalleerd. De reacties zijn, zo blijkt, overwegend positief. En zoals ondernemer Harry Piet het zei: “Er is al interesse om het een nieuw symbool te laten worden van de drogisterijbranche.”
Een gaper voor een nieuwe tijd: dat was het doel van kunstenaar Adriaan Rees, toen hij ondernemer Harry Piet aanbood om een nieuwe gaper voor zijn drogisterij in Amsterdam te maken.
Op dinsdag 12 oktober was het zover: toen werd het beeld, dat door de maker als ‘Oh Johnny’ is gedoopt, met een speciaal kraantje op zijn plek gehesen. Daartoe was een speciaal metalen frame aan de gaper gemonteerd. Hoewel kunstenaar en drogist toegaven slapeloze nachten te hebben gehad over het vervoer en de ophanging, verliep het plaatsen zonder hindernissen.
Ook de onthulling op 12 oktober verliep voorspoedig, vertelt Piet: “Het was een magische ochtend met goed weer, veel publiek en een fantastische sfeer.” Hij en Rees waren blij over de opkomst van niet alleen veel publiek: ook de pers liet van zich horen – en heeft de onthulling uitgebreid verslagen.
De onthulling was in handen van de nieuwe directeur van het CBD, Jos Jongstra. “Het was een inspirerende bijeenkomst”, zegt deze. “Ik heb aangegeven dat onze 2500 drogisterijen elke week 5 miljoen mensen ontvangen. Met meer dan een miljoen daarvan wordt over gezondheid gecommuniceerd. Dat zijn lange en kleine mensen, dik en dun, met en zonder kleur, mannen en vrouwen en allebei en geen van twee. Wij staan midden in de samenleving en zijn er voor ieders gezondheid. De gaper van Drogisterij Het Heertje van Harry Piet is daar een mooi symbool van.”
Etalage
Piet gaf Rees de ruimte om ook de etalage naar eigen inzicht in te richten. “Voor de gaper had ik allerlei kleine objecten gemaakt die te maken hadden met het drogistwezen, naast enkele objecten zoals een tube, wat bollen met zilver en groen en enkele beertjes. Natuurlijk had ik teveel gemaakt en kon ik deze ook gebruiken in de etalage.
Ik selecteerde verder twee sculpturen/portretten en twee torso’s. Daarnaast maakte ik een viertal kleurproeven van glazuren op keramiek. Deze heb ik als snoep en pillenbakjes gebruikt.
Mijn idee was om de etalage zo in te richten, dat de kunst en de dingen die je bij een drogist kan kopen, door elkaar heen staan.”
Nieuw hoofdstuk
De reacties van het publiek bleken nu overwegend positief, waar in de dagen ervoor nog wel een kritische noot te horen viel. “De interviewer van AT5 had grote moeite om mensen op straat te vinden die bedenkelijk of negatief waren over het beeld!”, zegt Rees. “Wat mij het meest opviel, is dat men het beeld mooier vindt nu het aan de gevel hangt. Op de foto’s van het atelier kon men daar geen goed zicht op krijgen.”
Daags erna meldt Piet: “De mensen zijn zeer enthousiast en allemaal positief, zeggen mijn medewerkers. Het beeld is al helemaal opgenomen in het straatbeeld. Veel mensen kijken omhoog, glimlachen en steken dan hun duim op. Dat past precies in wat ik van het beeld verwacht: dat het een nieuw hoofdstuk in een traditie is, dat op een hele verfrissende manier nog steeds de drogisterijbranche representeert.”
Geschenk
De oorspronkelijke gaper die de pui van drogisterij Het Heertje sierde, had eerder voor commotie gezorgd. Hij werd in november 2016 door een groep studenten in een gracht gegooid. Over een nieuwe gaper ontstond in juli 2020, na een spottende tweet van Sylvia Witteman, veel commotie. Hoewel Witteman naderhand zei haar tweet te betreuren, en dat het beeld niets met racisme of slavernij te maken heeft, was het kwaad al geschied. De eigenaar van het pand liet het beeld van de pui verwijderen.
Kunstenaar Adriaan Rees ontwierp op eigen initiatief een gaper die aansluit bij de maatschappelijke beleving. “Voor mij is de nieuwe gaper een geschenk aan de stad Amsterdam, waar ik geboren ben en waar ik nog steeds woon en werk. In plaats van het verliezen van gedachtengoed, wil ik deze traditie een nieuwe impuls geven. Dit beeld moet de aanjager zijn voor MEER gapers en andere traditionele uitingen in de stad, gemaakt door hedendaagse kunstenaars.”
