Ik heb wel vaker op deze plek geschreven over nulde-lijnszorg: dat is de positie die volgens het CBD de drogist moet innemen om niet alleen levensvatbaar te blijven, maar maatschappelijk (en commercieel) relevant te zijn. En dat lijkt me een zeer goed uitgangspunt. Maar á propos dat woord ‘nulde-lijnszorg’: kunnen we daar geen betere term voor bedenken? Het is nogal een mond vol, en het woord (of cijfer) ‘nul’ in een omschrijving belooft meestal weinig goeds.
_x000D_
_x000D_
En waar komt de term vandaan? Van eerste-lijnszorg natuurlijk. Evenzeer een mond vol, maar ‘eerste’ staat natuurlijk wél goed! Die term hoefde niet lekker te bekken, want was diep verankerd in hoe de zorg werkt in onze maatschappij. Nulde-lijnszorg daarentegen is een betrekkelijk nieuwe term.
_x000D_
_x000D_
Waar komt die eigenlijk vandaan? Ik zeg u: uit de militaire wereld. Al zo lang als generaals legers hebben, verdeeld van phalanxen en cohorten tot regimenten en pelotons, is er de neiging om die te ordenen in eerste, tweede en derde lijnen. De eerste lijn gaat voorop in de strijd, de tweede volgt et cetera. In de Napoleontische tijd kreeg dat een wat ander karakter: als er dan in gelid werd gevuurd, dan knielde de eerste lijn om ook de tweede lijn schootsveld te geven. Dat gaf meer directe vuurkracht.
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
In niemandsland
_x000D_
_x000D_
Ik ga hier beweren dat het huidige gebruik van lijnen waarschijnlijk direct is gerelateerd aan de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. Toen stond de eerste lijn (de voorste loopgraaf) in direct contact staat met de tegenstander, de ander. In de zorg vertalen we dat naar: het instituut waarvan de medewerkers in direct contact staan met hulpvragenden.
_x000D_
_x000D_
Wat is dan de nulde lijn? In de Eerste Wereldoorlog strekte zich voor de frontlinie alleen het niemandsland uit. In heel dat niemandsland was geen soldaat meer te bekennen. Héél dat niemandsland? Nee. Hier en daar waren er toch soldaten te vinden. Zij waren de verkenners, de luisteraars, die diep in dat niemandsland probeerden te peilen wat de vijand van plan was. Soms sluipend en kruipend, maar vooral veilig beschut in zogeheten voorposten.
_x000D_
_x000D_
Het is deze beeldspraak die ik zou willen voorstellen om te hanteren: de drogist als voorpost van de zorg. Die luistert, peilt, en in actie kan komen voordat het nodig is om de medische wereld in te schakelen. Die in zekere zin de triage verricht die bepaalt of iets ernstig is of niet, of iets direct opgelost kan worden, of toch meer specialistische aandacht vraagt.
_x000D_
_x000D_
Ik weet niet of de term dus moet zijn: voorpostenzorg. Het bekt, vanwege de vele ‘o’s. Het is duidelijk. Het is alleen nogal wennen.
_x000D_
_x000D_
En gaat u alsjeblieft niet af op míjn oordeel. Veel liever heb ik het dat ú hier een sluitend oordeel over kunt vellen. Want hoe zou u, als de persoon die die voorpost bezet, zichzelf willen zien?
_x000D_
_x000D_
Stuur mij eens een mailtje. Ik hoor het graag van u. De beste inzending krijgt van mij een pleister.
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
Nagekomen bericht: Minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu blijft zich het hoofd breken rondom de problematiek van het oude tramspoor naar Nulde. In een exclusief interview onthulde zij: ‘Ik heb best een grote Nulde-lijnszorg.’
_x000D_
_x000D_
_x000D_
