KNDB-voorzitter Marinus van Loon heeft demissionair minister Kuipers en brief geschreven naar aanleiding van diens voornemen, om een afgeschoten voorstel alsnog door te voeren. Met zijn toestemming publiceren wij bijgaand zijn brief:
Vorig jaar wilde minister Kuipers onder meer een aanpassing doorvoeren van artikel 67 van de Geneesmiddelenwet. Die zou het voor de verkoop van zelfzorggeneesmiddelen mogelijk maken om ‘digitaal advies’ aan te bieden in plaats van een advies in persoon, zoals dat tot nu toe verplicht was. Dat voornemen haalde het niet – maar nu wil de demissionaire minister de aanpassing alsnog in werking laten treden.
De totstandkoming van deze zogeheten ‘veegwet’ was al een hindernissenloop geweest en leidde zeker tot controverse. Een hele batterij aan belangenorganisaties en deskundigen had al zijn grote zorgen uitgesproken over de voorgenomen aanpassing van artikel 67 van de Geneesmiddelenwet. Wie dat waren?
* Consumentenbond
* Federatie van Nederlandse Trombosediensten
* Harteraad
* apothekersorganisatie KNMP
* verloskundigenorganisatie KNOV
* huisartsenorganisaties LHV en NHG
* Maag Lever Darm Stichting
* Nederlandse Vereniging van Ziekenhuis Apothekers
* Nederlandse Internisten Vereniging
* Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen
* Nierpatiënten Vereniging Nederland
* Nierstichting
* Trombosestichting
* 113-zelfmoordprefentie
* Instituut Verantwoord Medicijngebruik IVM
plus tien hoogleraren Farmacie onder leiding van professor Marcel Bouvy, professor Marcel Levi en hoogleraar bestuursrecht professor Herman Bröring. Dat is een indrukwekkende lijst.
De Eerste Kamer besloot uiteindelijk in juni 2023 om deze wet niet in zijn geheel aan te nemen, waarbij de aanpassing van artikel 67 niet overgenomen werd.
Maar nu
Nu weet demissionair minister Kuiper ons toch nog te verrassen: ondanks zijn demissionaire status wil hij alsnog met deze passage aan de slag om er een nieuwe wet van te maken. Dat stuit mij tegen de borst.
Wat me met name stoort, is dat de minister deze hele reeks aan experts en belangenorganisaties, die hem voorzien hebben van adviezen en redenen waarom het nog verder oprekken van de verkrijgbaarheid van zelfzorggeneesmiddelen zeer onwenselijk is, zonder boe of bah bij het grof vuil zet.
Laten we duidelijk zijn: hoewel de verantwoordelijkheid voor het gebruik van zelfzorggeneesmiddelen primair bij de gebruiker zelf ligt, zijn ze toch echt bedoeld om echte (in principe kortdurende niet-acute zorg behoevende) klachten te behandelen. En dus kunnen er, net als bij door de arts voorgeschreven geneesmiddelen, bijwerkingen optreden bij onoordeelkundig gebruik.
Daarom borgen de bij de KNDB aangesloten zelfstandige drogisten eveneens, dat zelfzorgmiddelen worden gebruikt zoals ze bedoeld zijn, door bij aflevering de zorgvuldigheidscheck te doen! Ze checken de hoeveelheid, de gebruikstermijn en de bedoelde toepassing met de consument. De experts en belangenorganisaties, en ook wij als KNDB, zijn het erover eens dat dat niet gaat lukken met een iPad op het schap van de supermarkt, de bouwmarkt of de stomerij!
Het argument dat de digitale ondersteuning een (assistent-)drogist vervangt, snijdt namelijk geen hout. Neem alleen al het feit dat in Nederland 16% van de inwoners moeite heeft met begrijpend lezen; een deel daarvan is zelfs analfabeet. En in de supermarkt zie je mensen rustig vijf doosjes van ieder twintig stuks paracetamol via de zelfscan afrekenen. En laat nu net DAT geneesmiddel heel vaak tot problemen leiden vanwege fout gebruik!
Hoe ziet de minister dit voor zich? Pech voor deze categorie? Pech voor de mensen die zich niet goed (kunnen) laten informeren via digitale media?
In plaats van de verkrijgbaarheid te verruimen (die al ruimschoots geborgd is), zou hij beter kunnen nadenken over het inperken daarvan. Daarmee doet hij de farmaceutische industrie misschien geen plezier, maar de volksgezondheid zou er echt bij gebaat zijn. En is DAT niet de taak van deze minister?
Marinus van Loon
Voorzitter Koninklijke Nederlandse Drogisten Bond
