Het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD) start begin 2022 met nieuwe vakopleidingen Verkoop in de Drogisterij, Assistent-drogist en Drogist Het is een initiatief dat niet alleen in lijn ligt met het Nascholingsplatform, maar ook duidelijk maakt hoezeer het CBD de laatste tien jaar is veranderd. Tijd voor een gesprek met de kersverse nieuwe directeur van het CBD, Jos Jongstra.
Het nieuws werd begin november bekendgemaakt: begin 2022 starten nieuwe vakopleidingen Verkoop in de Drogisterij, Assistent-drogist en Drogist onder de vlag van het CBD. Daarmee is het CBD nu een echte opleider geworden, een rol waar het CBD al aan rook toen het begin 2016 startte met het Nascholingsplatform. “Steeds meer mensen weten de drogist te vinden met vragen over gezondheid”, zegt Jongstra. “Daarom is het goed dat er een nieuwe vakopleiding komt die wordt gemaakt door de drogisterijsector zelf. Want wij weten als geen ander welke ontwikkelingen er zijn in de markt, wat er speelt rondom het thema gezondheid en wat er allemaal komt kijken bij het werken en het adviseren in de dagelijkse praktijk.”
Het is een digitale én praktische opleiding, met veel aandacht voor de toepassing in de praktijk op de werkvloer en met persoonlijke begeleiding waar nodig, zegt Jongstra: “De opleidingen zullen altijd actueel zijn en we hebben extra aandacht besteed aan didactische methoden: actuele situaties uit de praktijk, filmpjes, trainingslessen, kenniskaarten. Met verschillende interactieve werkvormen bereiden we de student voor op het examen en maken we de student klaar voor het werk in de drogist. Zo voegen we echt iets toe aan het bestaande aanbod van opleidingen.”
Een toevoeging dus, zegt Jongstra: “Coaching en kennis overdragen vraagt om specifieke kennis, kunde en een ruime, diverse praktijkervaring. Die hebben we in huis. We hebben het vanuit onze eigen kracht gedaan, met een blik op de richting waar wij heen willen: de drogist als een laagdrempelige adviseur op het gebied van zelfzorg”.
Van defensief naar openheid
Terugkijkend valt op te merken dat het CBD grote veranderingen heeft doorgemaakt. Jongstra ziet drie belangrijke fases in de ontwikkeling van het CBD: “In 2000 zijn we erin geslaagd om alle retailpartijen te verenigen onder de CBD-vlag. De focus lag toen op het tot stand brengen van de organisatie, de verschillende belangen bundelen in één stem. In 2006 kwam de nieuwe Geneesmiddelenwet, en waren we vooral bezig om de rol van de drogist te waarborgen in de distributie van geneesmiddelen in de UAD-categorie, en het via certificering op eenzelfde manier borgen van de wettelijk vereiste en noodzakelijke verantwoorde zorg in alle drogisterijen. Er ging veel tijd zitten in discussie en rechtszaken, soms over algemene principes, vaak over specifieke producten. Wij vonden het vooral belangrijk dat we helderheid kregen, zodat de drogist wist waar hij aan toe was. Halverwege het vorige decennium was het stof wel neergedaald, waren de kaarten geschud. Sindsdien gaat het veel minder om het behouden van onze markt en positie, en veel meer over kansen benutten.”
Nascholingsplatform
Voor het op peil houden van kennis in de winkel werd begin januari 2016 het Nascholingsplatform opgericht. “Uitermate succesvol”, zegt Jongstra. “Op dit moment maken tienduizend mensen actief gebruik van het platform, en dat groeit nog elk jaar. Die (assistent) drogisten komen van alle formules, ook van winkels die niet eens lid zijn van het CBD.”
Er is nog groei mogelijk, zegt Jongstra: “Het grootste deel van de winkelmedewerkers doet er intussen wel aan mee, maar groei is nog mogelijk. We ontwikkelen nieuwe idee.n, zoals speciale magazines over bijvoorbeeld corona. Het gaat erom hoe je je kennis en ervaring inzet in het advies naar je klanten.”
Online
Een andere focus is de online markt. “Een heel andere situatie dan offline”, zegt Jongstra. “Je hebt te maken met veel spelers, die niet beperkt worden door landsgrenzen. Voor deze markt hebben we in het voorjaar het Keurmerk Online gepresenteerd, dat al door een aantal partijen wordt gevoerd. Door het voeren van het keurmerk geef je de consument de zekerheid dat de site de wettelijk verantwoorde zorg levert.”
Jongstra wijst erop dat de mogelijkheden voor online verschillen van die bij offline. “Bij het ‘vertalen’ van de offline eisen, kwamen we erachter dat je bepaalde dingen niet kunt die je offline wel kunt- maar ook andersom: online biedt mogelijkheden die offline lastig of niet mogelijk zijn. De online richtlijn is ervoor bedoeld om consumenten bewust te maken van verantwoord medicijngebruik.”
Uit de ontwikkeling van het Keurmerk Online blijkt ook het veranderde perspectief van het CBD, benadrukt Jongstra: “De wet- en regelgeving is geschreven toen wereld anders uitzag. De digitalisering gaat snel, niet alleen in de vorm van webshops en platformen, maar ook in de winkel, in de vorm van bijvoorbeeld zelfscankassa’s. Zowel offline als online zijn auditors al lang niet meer de ‘controleurs’ uit de verhalen van vroeger: ze zijn veel meer kwaliteitscoaches die jou helpen de richtlijnen op een juiste manier in je winkel of webshop toe te passen en te borgen.”
CBD team
Jongstra wijst er direct op dat het team van het CBD hierin een belangrijke rol speelt. “Ik ben wel vaak het gezicht, maar we hebben een bureau met collega’s waar enorm veel kennis en ervaring zit. Want ik kan misschien wel een prima stuk op papier zetten, het gaat uiteindelijk om de uitvoering en borging daarvan!”
Jongstra wijst erop dat bijvoorbeeld het audit-team zich ook heeft aangepast aan de veranderde eisen. “De medewerkers zijn gecoacht en hebben een opleiding gevolgd, waarin vooral ze nieuwe vaardigheden leerden, zoals: hoe voer je coachend gesprekken? Voorheen kon een auditor het doen met het afkruisen van een lijstje, nu praat je met winkels over het borgen van de kassacheck. En hoe je daarbij om kunt gaan met problemen in de praktijk.”
Vertrek Marten
Nu het CBD meer pro-actief aan de weg timmert, is het misschien wel heel logisch dat jurist Marten Hummel juist nu het stokje overdraagt aan oud-retailer Jongstra. “Volgens mij vormt corona een waterscheiding in hoe de drogist door de maatschappij gezien wordt”, meent Jongstra. “Marten heeft leiding gegeven aan een organisatie die ervoor gezorgd heeft dat de drogist de belangrijke en gewaardeerde positie heeft van vandaag. Nu komen we in een fase waarin we meer Marten heeft leiding gegeven aan een organisatie die ervoor gezorgd heeft dat de drogist de belangrijke en gewaardeerde positie heeft van vandaag outgoing zijn, maar dat ook vertéllen: aan onszelf drogisten, aan de beleidsmakers en beïnvloeders, maar vooral ook aan de consument. Dat is een mooi moment om het stokje over te dragen op iemand met een jarenlange retailervaring. Het lijkt er wel op alsof Marten zelfs zijn pensioensleeftijd zo gepland heeft!”
Jongstra wijst erop dat corona voor de drogisterijwereld heel belangrijk is gebleken: “Corona heeft de drogist op de kaart gezet als essentiële beroepsgroep. Marten heeft er enorm veel energie in gestoken om ervoor te zorgen dat we open konden blijven. We hebben een positie die wettelijk verankerd is. De meerwaarde die we al die tijd al leverden, wordt nu door onze klanten ook echt erkend en gewaardeerd. Daarr moeten we op doorgaan. Onder meer willen we de verkiezing van de beste zelfzorgadviseur nu écht belangrijk maken. Verder gaan we uitpakken met publiekscampagnes om zichtbaar te maken dat de drogist je echt helpt bij het managen van je eigen gezondheid.”
Maar er is meer waar het CBD zich op wil gaan richten…
“We hebben ons in het verleden vooral gefocust op zelfzorggeneesmiddelen, maar we gaan daarnaast de discussie aan over supplementen, want dat biedt ook kansen. Laten we verder onze proeftuin in Brummen niet vergeten. Daar komt binnenkort het eindrapport van uit. We hebben in deze proeftuin erg veel geleerd – wat ook de bedoeling was. Zilveren Kruis heeft Nivel gevraagd om in 2022 het onderzoek voort te zetten via huisartsenposten in het hele land, zogeheten peilstations. De huisartsen vullen hier lijsten in over zelfzorg via de drogist. De bedoeling is om twintig lijsten per huisartsenpost te krijgen, zodat we eind 2022 achthonderd casussen hebben. Dat is voldoende om conclusies uit te trekken. De volgende stap is om met deze informatie in gesprek te gaan met onder meer zorgverzekeraars, over de mogelijke rol van nuldelijnszorgverlener, die daarmee de huisartsen kan ontlasten. In april 2022 organiseren we een congres over de stand van zaken in zelfzorg in Nederland. Dit moet de start worden van een jaarlijks event. Dat biedt ook een gelegenheid voor iedereen die met Marten gewerkt heeft om ook persoonlijk afscheid van hem te nemen.”
