Sinds juli 2007 hebben fabrikanten en retailers te maken met de Claimsverordening, opgelegd door de European Food Safety Authority (EFSA) in Brussel. Deze verordening legt vast wat je wel en vooral ook wat je niet mag communiceren over voedings- en gezondheidsclaims over levensmiddelen – en dus ook vitaminen, supplementen en mineralen. Ga je daarmee de mist in, dan kan dat tot forse boetes leiden. In Nederland is de Keuringsraad KOAG/KAG betrokken bij de beoordeling van deze claimsuitingen, de NPN licht als belangenorganisatie zijn leden – producenten of leveranciers van voedingssupplementen – voor hoe zij de regels moeten interpreteren.
_x000D_
_x000D_
Tot voor kort werd daarin een duidelijk verschil gemaakt tussen communicatie richting consumenten en richting beroepsbeoefenaren. Waarbij wat je tegen de consument mocht zeggen aan strikte banden was gelegd. Maar richting de beroepsbeoefenaar was uitgebreidere communicatie mogelijk.
_x000D_
_x000D_
Tot voor kort, want vorige zomer deed het Europese Hof van Justitie een belangrijke uitspraak die de interpretatie van communicatie in het kader van de Claimsverordening nauwer interpreteert: de commerciële communicatie over deze producten richting de beroepsgroep mag niet langer ànders zijn dan richting consumenten. Met andere woorden: wat een fabrikant aan de beroepsgroep vertelt moet aan dezelfde regels voldoen als aan wat aan de consument wordt gecommuniceerd. Het is een fundamentele uitspraak die alle lidstaten van de EU raakt en nogal ingrijpende gevolgen heeft.
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
Info vs commercie
_x000D_
_x000D_
Er is een scherpere scheidslijn ontstaan tussen enerzijds puur informatieve communicatie en meer commerciële uitingen. Pure informatie mag, commerciële informatie mag ook -maar moet aan regels voldoen. Dus eerst een verhaal vertellen over een probleem en er dan een product bijhalen, dat mag alleen als je je houdt aan de regels van commerciële uitingen. Natuurlijk leidt de uitspraak tot een uiterst grijs gebied.
_x000D_
_x000D_
Zo mag u in een huis-aan-huisblad best iets schrijven over bijvoorbeeld verkoudheid, maar u mag er niet in een adem een warenwetproduct bij noemen. Zelfs mag er in datzelfde blad niet elders een advertentie -staan voor dat (of een ander) product dat helpt bij verkoudheid. Dat, althans, is de letter van de wet. Let op: bij geregistreerde geneesmiddelen mag dit weer wél!
_x000D_
_x000D_
Maar hoe doe je dat in een gesprek met de consument die in de winkel staat?
_x000D_
_x000D_
Want de meeste consumenten die bij een drogist binnenstappen, komen met een klacht of een probleem: zij steken het dus meestal wèl vanuit een deficiet in!
_x000D_
_x000D_
"Het is heel belangrijk om informatie voldoende gescheiden te houden van commerciële communicatie. In de drogist is dat een uitdaging”, zegt Geurts.
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
Grijs gebied
_x000D_
_x000D_
Het is belangrijk om informatie, waarin je je niet hoeft te houden aan de regels voor reclame, en die daarin dus verder gaan, gescheiden te houden van productreclame. Hoe die scheiding in de praktijk plaats moet vinden, is soms lastig. Voor een deel is het een kwestie van ‘gut feeling’. Ook KOAG/KAG beoordeelt alles per geval, zegt Galjaard: “Vaak is er over die grensgevallen nog geen jurisprudentie. Dus moeten we het gewoon per geval beoordelen.”
_x000D_
_x000D_
Geurts: “De uitspraak zet in ieder geval een dikke streep door veel dingen waarvan we dachten: ‘dit mogen we communiceren’. Het is een uitspraak die veel gevolgen heeft. De communicatie naar beroepsbeoefenaren moet veranderen. Belangrijk is nu dat informatie objectief blijft en gescheiden is van commerciële uitingen. Dan is informeren van de beroepsgroep nog mogelijk. We krijgen er veel vragen over, ook van niet-leden. De workshop die we hier als NPN Consultancy over gaven, hebben we daarom herhaald. Het item is zo belangrijk, dat we die ook open hebben gesteld voor niet-leden. Ik hoop dat de deelnemers het pand wijzer hebben verlaten”
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
Vragen
_x000D_
_x000D_
Toch lijkt het althans voor de retailer een stuk eenvoudiger te worden. Hij hoeft niet langer de informatie die hij van leveranciers krijgt te filteren voor de consument, want hij weet: alle informatie die hij van de leverancier krijgt, is te communiceren aan de consument. Maar dat roept twee vragen op.
_x000D_
_x000D_
De eerste vraag: kan de industrie garanderen dat alle communicatie richting retail juridisch afgedekt is, aangezien er zo’n groot grijs gebied bestaat?
_x000D_
_x000D_
De tweede vraag: welke verantwoordelijkheid heeft de retailer wettelijk als dat misgaat?
_x000D_
_x000D_
"Juist omdat het hier gaat over de interpretatie wanneer een uiting commercieel is of niet, kan een retailer niet zomaar ‘varen’ op de communicatie die ze krijgen van leveranciers”, zegt Galjaard. “Er blijft ook altijd een eigen verantwoordelijkheid bestaan om de informatie die een retailer vervolgens zelf verspreidt, te toetsen aan de regels. Een retailer kan immers (mede) worden aangesproken op uitingen die hij doet.”
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
Vuistregel
_x000D_
_x000D_
Een retailer kan voor zichzelf wel de vuistregel hanteren van de overheid. Die stelt eigenlijk de vraag: gaat het in deze communicatie om bangmakerij? Wie de behoefte van een consument namelijk omschrijft als een tekort of een gebrek (zelfs ‘klacht’ is al subject!) heeft het voor de wet over een ziekte. Ga je bijvoorbeeld vertellen hoe je een tekort kunt opheffen met een product, dan gaat het dus over een deficiëntie, dat is een ziekte – en dus wordt je mededeling een medische claim. En dat mag niet, tenzij je het over geregistreerde medicijnen hebt!
_x000D_
_x000D_
Vertellen over ingrediënten, over symptomen van aandoeningen et cetera mag dus altijd, maar nooit wanneer ’t gelinkt wordt aan een product.
_x000D_
_x000D_
Je mag in relatie tot producten dan ook alleen maar positief communiceren, ruwweg gesproken: ‘dit product helpt je bij het gezond houden’. Niet echt de meest verkoopbevorderende insteek, maar in ieder geval zit u dan juridisch ‘goed’.
_x000D_
_x000D_
_x000D_
_x000D_
Benieuwd naar wat de Claimsverordening voor u kan betekenen, waar u rekening mee moet houden en hoe u voorkomt dat u de fout ingaat? In het binnenkort te verschijnen Zelfzorg Magazine gaan we er uitgebreid op in.
_x000D_
